- ต้นกล้า
- การปลูก
- การเจริญเติบโต
- ห่อถุง
- เก็บเกี่ยว
กล้วยหอมทอง
กล้วยหอมทอง
เป็นมากกว่าผลไม้ที่เราคุ้นเคย
แต่คือพืชที่มีศักยภาพในการขับเคลื่อนเศรษฐกิจของประเทศ
แต่คือพืชที่มีศักยภาพในการขับเคลื่อนเศรษฐกิจของประเทศ
ด้วยคุณค่าทางโภชนาการสูงและสรรพคุณที่หลากหลาย
กล้วยหอมทองจึงตอบโจทย์เทรนด์สุขภาพและไลฟ์สไตล์ของผู้คนยุคใหม่ได้เป็นอย่างดี
ในขณะที่ตลาดต่างประเทศให้ความสนใจกล้วยหอมทองเพิ่มขึ้นอย่างต่อเนื่อง
เกษตรกรไทยจึงต้องเร่งพัฒนาคุณภาพและมาตรฐานการผลิต
เพื่อยกระดับกล้วยหอมทองไทยให้ก้าวสู่เวทีโลกอย่างมั่นคง
เป็นโอกาสในการสร้างรายได้ให้เกษตรกร และส่งเสริมเศรษฐกิจไทยให้เติบโตอย่างยั่งยืน
กล้วยหอม
เป็นผลไม้พื้นถิ่นของเขตร้อนในเอเชียตะวันออกเฉียงใต้ เติบโตได้ดีในสภาพอากาศร้อนชื้น
อุณหภูมิระหว่าง 25–35 องศาเซลเซียส ให้ผลผลิตได้ตลอดปี
กล้วยหอมสามารถจำแนกออกเป็น 2 กลุ่มย่อยหลัก คือ กรอสมิเชล (Gros Michel) และ คาเวนดิช (Cavendish)
ทั้งสองกลุ่มมีหลากหลายสายพันธุ์ย่อย แต่ในประเทศไทยนิยมปลูกเพื่อการค้า
กล้วยหอมทอง และ กล้วยหอมเขียว
กล้วยหอมทอง และ กล้วยหอมเขียว
กรอสมิเชล
(Gros Michel)
(Gros Michel)
กล้วยหอมทอง
คาเวนดิช
(Cavendish)
(Cavendish)
กล้วยหอมเขียว
กล้วยทั้งสองชนิดมีลักษณะภายนอกที่คล้ายคลึงกัน แต่ก็มีความแตกต่างกันในเรื่องของลักษณะลำต้น สีของผลเมื่อสุก และรสชาติ
กล้วยหอมทองเมื่อสุกผิวผลจะมีสีเหลืองทองสวย รสชาติและรสสัมผัสถูกปากผู้บริโภคชาวไทย แต่เปลือกบางและให้ปริมาณผลผลิตน้อยกว่า
ในขณะที่กล้วยหอมเขียวเมื่อสุกผิวผลจะยังคงเป็นสีเขียว ดูค่อนข้างยากว่าพร้อมรับประทานหรือยัง เปลือกหนา แต่ให้ปริมาณผลผลิตที่มากกว่า
กล้วยหอมทองเมื่อสุกผิวผลจะมีสีเหลืองทองสวย รสชาติและรสสัมผัสถูกปากผู้บริโภคชาวไทย แต่เปลือกบางและให้ปริมาณผลผลิตน้อยกว่า
ในขณะที่กล้วยหอมเขียวเมื่อสุกผิวผลจะยังคงเป็นสีเขียว ดูค่อนข้างยากว่าพร้อมรับประทานหรือยัง เปลือกหนา แต่ให้ปริมาณผลผลิตที่มากกว่า
กล้วยหอมทอง
เต็มไปด้วยสารอาหารที่มีประโยชน์มากมาย
กล้วยหอมทองสุก 100 กรัม
พลังงาน
88 กิโลแคลอรี
โปรตีน
1.20 กรัม
คาร์โบไฮเดรต
23.00 กรัม
น้ำตาล
20.40%
ไขมัน
0.20 กรัม
ใยอาหาร
0.40 กรัม
แร่ธาตุ
แคลเซียม, ฟอสฟอรัส, โพแทสเซียม, แมกนีเซียม
วิตามิน
A, B1, B2, B3, B6 และ C
ระดับความสุกของกล้วยยังส่งผลโดยตรงต่อคุณค่าทางโภชนาการ เมื่อกล้วยเริ่มสุก แป้งที่อยู่ในเนื้อกล้วยจะค่อย ๆ เปลี่ยนเป็นน้ำตาล ทำให้รสชาติหวานขึ้นและย่อยง่ายขึ้น พร้อมทั้งส่งผลต่อสารอาหาร ที่แปรผันไปตามช่วงความสุกของผล
ระดับความสุกของกล้วย
คุณค่าทางโภชนาการ
แป้งทนย่อยสูง มีพรีไบโอติกส์
คุณค่าทางโภชนาการ
ใยอาหารสูง น้ำตาลต่ำ
คุณค่าทางโภชนาการ
สารต้านอนุมูลอิสระสูง มีใยอาหาร ให้พลังงาน
คุณค่าทางโภชนาการ
วิตามินและแร่ธาตุน้อยลง น้ำตาลสูงขึ้น
คุณค่าทางโภชนาการ
น้ำตาลสูงสุด ใยอาหารน้อยลง
นอกจากคุณค่าทางสุขภาพ
กล้วยหอมทองยังเป็นหนึ่งในผลไม้ที่สร้างรายได้มั่นคงให้กับเกษตรกร
ปี
เนื้อที่ให้ผล
ผลผลิต (ตัน)
2565
42,117
147,794
2566
42,605
+ เพิ่มขึ้น 488
148,308
2567
42,881
148,497
ในช่วงหลายปีที่ผ่านมา พื้นที่ปลูกกล้วยหอมทองในประเทศไทยมีแนวโน้มลดลง แต่ผลผลิตต่อไร่กลับเพิ่มขึ้นอย่างมีนัยสำคัญ ซึ่งสะท้อนถึงการพัฒนาด้านเทคโนโลยีการผลิต และการจัดการแปลงปลูกของเกษตรกร
เทคนิคชักนำกล้วยหอมต้นเตี้ย
ด้วยสารควบคุมการเจริญเติบโต
“แพคโคลบิวทราโซล”
ถ่ายทอดเทคโนโลยีโดยสถาบันวิจัยวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยีแห่งประเทศไทย
ซึ่งสามารถลดความสูงของต้นกล้วยลงจากเดิมได้ประมาณ 1 เมตร
เพื่อลดปัญหาการหักโค่นของต้นกล้วยจากวาตภัย แต่ส่งผลกระทบต่อปริมาณผลผลิต
อย่างไรก็ดีอยู่ระหว่างการศึกษาถึงความเข้มข้นของสารแพคโคลบิวทราโซที่เหมาะสม
ที่สามารถลดความสูงต้นและส่งผลกระทบต่อปริมาณผลผลิตน้อยที่สุด
ความสูงต้น 2.5 - 3.5 เมตร
กล้วยหอมทองต้นธรรมดา
ความสูงลดลงประมาณ 1 เมตร
กล้วยหอมทองต้นเตี้ย
เทคนิคการปลูกต้นกล้วยหอมทอง
แบบแถวเดี่ยว
ในระยะ 1.5 - 2 x 2 เมตร
ประโยชน์ของเทคนิคการปลูกนี้
ช่วยให้สามารถบริหารจัดการแปลงได้ง่าย
คุมวัชพืช
ควบคุมคุณภาพผลผลิตได้ตรงตามความต้องการของตลาด
ลดต้นทุนค่าแรงงานได้ถึง 10%
เพิ่มปริมาณผลผลิตต่อไร่ให้สูงขึ้น
กล้วยหอมทองที่ปลูกเพื่อการส่งออก
จะเก็บเกี่ยวในช่วงสุกแก่ประมาณ 70 – 80% เห็นเหลี่ยมผลมากขึ้น
กล้วยหอมทองที่จำหน่ายภายในประเทศ
จะเก็บเกี่ยวเมื่อสุกแก่มากกว่า คือประมาณ 90 - 100% กล้วยจะกลม มีเหลี่ยมผลน้อย
ปัจจุบันมีแปลงใหญ่กล้วยหอมและกล้วยหอมทองทั่วประเทศ จำนวน 34 แปลง
และได้รับการขึ้นทะเบียนสิ่งบ่งชี้ทางภูมิศาสตร์ หรือ GI จำนวน 5 แหล่ง
ขึ้นทะเบียนสิ่งบ่งชี้ทางภูมิศาสตร์ (GI)
(ข้อมูล ณ เดือนเมษายน 2568)
- ตาก (GI กล้วยหอมทองพบพระ)
- ชัยภูมิ (GI กล้วยหอมทองหนองบัวแดง)
- เพชรบุรี (GI กล้วยหอมเพชรบุรี)
- ปทุมธานี (GI กล้วยหอมทองปทุม)
- ชุมพร (GI กล้วยหอมทองละแม)
แปลงใหญ่กล้วยหอมและกล้วยหอมทอง
(ข้อมูล ณ เดือนเมษายน 2568)
- พะเยา
- เชียงใหม่
- อุดรธานี
- นครราชสีมา
- สุรินทร์
- หนองคาย
- บุรีรัมย์
- อุบลราชธานี
- บึงกาฬ
- กาญจนบุรี
- อ่างทอง
- สิงห์บุรี
- นครสวรรค์
- สุราษฎร์ธานี
- พัทลุง
ในปี 2567
ปริมาณการบริโภคกล้วยหอมทองในประเทศคิดเป็นร้อยละ 99 ของผลผลิตทั้งหมด โดยมีแนวโน้มบริโภคเพิ่มขึ้นเฉลี่ยร้อยละ 2.53 ต่อปี สะท้อนถึงความนิยมในฐานะผลไม้เพื่อสุขภาพที่เข้าถึงง่าย
ปี
บริโภคในประเทศ (ตัน)
ส่งออก (ตัน)
2565
144,844
2,650
2566
146,787
1,521
2567
146,766
+ เพิ่มขึ้น 31
1,731
ที่มา : สำนักงานเศรษฐกิจการเกษตร, 2568
คู่ค้าที่สำคัญ
ญี่ปุ่น
84 %
จีน
8 %
อื่นๆ
ประเทศอื่น ๆ
8 %
ด้านการส่งออก
แม้ไทยจะได้รับโควตาปลอดภาษีกล้วยหอมทองไปญี่ปุ่นสูงถึง 8,000 ตันต่อปี
ตามกรอบความตกลงหุ้นส่วนเศรษฐกิจไทย - ญี่ปุ่น (JTEPA)
แต่สามารถส่งออกได้จริงเพียงบางส่วนเท่านั้น
เนื่องจากข้อจำกัดด้านมาตรฐานและกระบวนการส่งออก
อย่างไรก็ตาม ประเทศไทยอยู่ระหว่างเร่งพัฒนาในหลายด้าน ทั้งคุณภาพผลผลิตและระบบโลจิสติกส์
พร้อมตั้งเป้าขยายโควตาส่งออกต่อปีเพิ่มมากขึ้นในอนาคต
และเพื่อให้สามารถขยายตลาดได้อย่างเป็นรูปธรรม
การส่งออกกล้วยหอมทองไปยังประเทศญี่ปุ่น ผู้ประกอบการและเกษตรกรที่เกี่ยวข้องจำเป็นต้องปฏิบัติ
ตามขั้นตอนอย่างเคร่งครัด
ข้อปฏิบัติสำหรับผู้ประกอบการและเกษตรกร 
เมื่อปฏิบัติตามข้อกำหนดข้างต้นครบถ้วนแล้ว
จึงสามารถดำเนินขั้นตอนการส่งออกกล้วยหอมทอง
ไปยังประเทศญี่ปุ่นได้ตามลำดับ
ขั้นตอนการส่งออกกล้วยไปญี่ปุ่น
ปลูก คัดบรรจุ- ขนส่งไปโรงคัดบรรจุ
- ตรวจสอบคุณภาพ
- ล้างทำความสะอาด
- ตัดแต่ง
- คัด
- บรรจุ
ส่งออก- การกักกันพืชส่งออก
- พิธีการศุลกากรส่งออก
ขนส่ง
นำเข้า
- นำเข้า
- ตรวจสอบคุณภาพ
- พิธีการศุลกากร
- การนำเข้า
ตรวจสอบ
- บ่มในห้องบ่ม
- ตรวจสอบคุณภาพ
- รีแพ็ค
- ส่งมอบ
จัดจำหน่าย- กระจายสินค้า
- ขายให้ผู้บริโภค
ทุกขั้นตอนของกล้วยหอมทอง
ตั้งแต่การเพาะปลูก การดูแล ไปจนถึงการคัดแยก และการส่งออก ล้วนสะท้อนถึงความร่วมมือของเกษตรกร ผู้ประกอบการ และหน่วยงานที่เกี่ยวข้อง ซึ่งมีเป้าหมายเดียวกันคือการผลักดันผลผลิตของไทยให้ก้าวไกลสู่ตลาดโลก หากเราสามารถรักษาคุณภาพอย่างต่อเนื่อง ควบคู่ไปกับการพัฒนาเทคโนโลยีและนวัตกรรม กล้วยหอมทองจะไม่เป็นเพียงผลไม้ แต่จะเป็นสัญลักษณ์ แห่งความภาคภูมิใจของประเทศ
ทายซินี่คือกล้วยพันธุ์ไหน
วิธีเล่น : พิมพ์คำว่า "กล้วย" แล้วตามด้วยสายพันธุ์
กล้วยน้ำว้า
ผลสั้น ป้อม เหลี่ยมเล็กน้อย เปลือกผลหนา เมื่อผลสุกมีสีเหลือง เนื้อสีขาวนวล รสหวาน ไส้กลางสีเหลือง ชมพู หรือขาว
กล้วยหอมทอง
มีผลใหญ่ ปลายโค้งเรียวยาว เปลือกบาง เมื่อสุกจะมีสีเหลืองทอง เนื้อในสีส้มอ่อน รสหวาน มีกลิ่นหอม
กล้วยไข่
ผลค่อนข้างเล็ก ก้านผลสั้น มีเปลือกบาง เมื่อสุกเปลือกและเนื้อมีสีเหลืองสด มีจุดกระสีดำที่เปลือก มีรสชาติหวาน
กล้วยเล็บมือนาง
ผลเล็ก ปลายเรียวยาวและโค้ง ก้านผลสั้น เปลือกหนา เมื่อสุกสีเหลืองทอง และมีก้านเกสรเพศเมียติดที่ปลายผล เนื้อด้านในมีสีเหลืองหรือสีครีม เนื้อนุ่ม
|
จัดทำ : กลุ่มพัฒนาสื่อส่งเสริมการเกษตร สำนักพัฒนาการถ่ายทอดเทคโนโลยี กรมส่งเสริมการเกษตร | ออกแบบและผลิต : บริษัท คลิกเน็กซ์ อินโนเวชั่น จำกัด
